Nákkáhallan: Searvvušlaš dáiddabajásgeassin sáhttá ovddidit eamiálbmogiid kultuvrraid jotkkolašvuođa ja bajásgeassit dekolonialismii
Searvvušlaš, dáiddavuđot doaibma sáhttá ovddidit eamiálbmogiid kultuvrraid jotkkolašvuođa ja eallinfámu, dasgo dan bokte sáhttit nannet kulturidentitehta ja doarjut dekoloniála jurddašeami ja doaimma. Dát boahtá ovdan dáidaga magisttar Korinna Korsström-Magga nákkosdutkamušas.
Korinna Korsström-Magga. Govva: Katariina Lehtonen.
Dáidaga magisttar Korinna Korsström-Magga dutká nákkosgirjjistis, mo searvvušlaš dáiddabajásgeassin sáhttá ovddidit dekoloniála jurddašeami ja doaimma.
– Dekolonialisma lea eaktun eamiálbmogiid kultuvrraid seailumii nuppástuvvi máŋggakultuvrrat Sámis, Korsström-Magga dadjá.
Dekolonialisma viggá rievdadit stáđásmuvvan ipmárdusaid kultuvrralaš válddis ja ovdavuoigatvuođain. Dat bagada olbmuid oaidnit ja ipmirdit áššiid nuppe láhkai go dan birrasa geahččanguovllus, masa leat hárjánan. Korsström-Magga gávnnaha, ahte dekolonialisma ii guođe olggobeallái eará kultuvrraid mieldeorruma, muhto ávžžuha oahppat sápmelaččaid ja sin kultuvrralaš vuoigatvuođaid dovddasteami guovllu eamiálbmotkultuvran.
– Sápmelaččaid leat jahkečuđiid áigge koloniseren ja viggan assimileret váldoálbmoga kultuvrii. Dan čuovvumuššan sámekultuvrra oaidnit dálá áigge unnitlohkosajádaga geahččanguovllus, vaikko dan galggašii leat Sámi álgovuolggalaš kulturvuođđu, gos earát leat guossin, Korsström-Magga deattuha.
Korsström-Magga nákkosdutkamuša mielde searvvušlaš dáiddabajásgeassinprošeavttat sáhttet doaibmat dialogalaš foruman, mat ovddidit eamiálbmogiid kultuvrralaš árvvusatnima ja máŋggakultuvrralaš ipmárdusa boahttevuođa árktalaš guovllus.
Sámeguovllu boazodolliid árga buktá ovdan eallinfámolaš eamiálbmoga kultuvrra ja servoša
Korsström-Magga dáiddavuđot doaibmadutkamuš vuođđuduvvá sámeguovllu boazodolliid árgii. Dutkamuššii oassálaste vihtta boazodoallobearraša Sámis, Suoma davimus guovllus. Dáiddavuđot doaibma vuođđuduvvá searvvušlaš dáiddabajásgeassima teoriijai, mii vuolgá servoša geahččanguovllus, sin sávaldagain ja dárbbuin.
Dutkamušas johtá mielde maiddái dutki iežas eallin veardidan dihte oassálastiid govaide ja vásáhusaide. Korsström-Magga eallá ieš boazodoallobearraša árgga unna sámi meahccegilážis. Dát hárvenaš sajádat lea dahkan vejolažžan guhkes áiggi čiekŋalis dutkanbarggu, gos son lea čoaggán dieđu njuolga eallinbirrasisttis. Dutkanmateriála čoahkkana gieddedutkamušas, masa gullet rabas jearahallamat, boazodoallobearrašiid badjel duhát gova čoakkáldat, muituimerkejumit sihke dáiddadoaimmaid ja árgga reflekteremat.
Ovttas bearrašiiguin Korsström-Magga ollašuhtii Boazoeallin-čájáhusa Sámemusea Siiddas jagis 2017 ja Boazoeallin-govvagirjji jagis 2024. Guktot buktosat vuođđuduvvet bearrašiid iežaset váldin govaide, mat govvejit sin árgga ja boazodoallobarggu.
– Čájáhusa ja govvagirjji vehkiin bearrašat háliidedje lasihit ipmárdusa boazodoalus ja davi eallinvuogis, Korsström-Magga muitala.
Materiálas boahtá oidnosii sápmelaš boazodoalli árga: eallinfámolaš eamiálbmotkultuvra ja searvvuš, gos eamiálbmot lea dekoloniála vuogi mielde davi kulturkártá guovddážis.
– Dákkár sajádaga váldin lea eaktun máŋggakultuvrrat ja dásseveardásaš raddálagaid eallima lassáneapmái davvin, Korsström-Magga deattuha.
Dutkamuššii laktása dáiddalaš oassi, Boazoeallin-čájáhus, mii lei oaidnin láhkai Sámemusea Siiddas jagis 2017. Oassi čájáhusas lea oaidnimis Lappi universitehta F-dálus, boađafeaskára ráhpáid lahkosis, restoráŋŋa Petroneallas 17.–21.3.2025.
Dieđut nákkosdilálašvuođas
Dáidaga magisttar Korinna Korsström-Magga akademalaš nákkosgirji Boazoeallin – Reindeer Life. Exploring possibilities for decoloniality with community-based art education (Boazoeallin. Dutkamuš dekolonialismma vejolašvuođain searvvušlaš dáiddabajásgeassima bokte) dárkkistuvvo Lappi universitehta dáidagiid dieđagottis bearjadaga njukčamánu 21. beaivve diibmu 12 rájes logaldallansáles B126 (Lappi universitehta váldoráhkadus, Yliopistonkatu 8, Roavvenjárga).
Vuostenákkáhallin doaibmá professor emerita Lea Kantonen Dáiddauniversitehtas ja nákkáhallanjođiheaddjin nappo kustosin professor emeritus Timo Jokela Lappi universitehtas.
Nákkáhallama sáhttá čuovvut gáiddusin čujuhusas: https://blogi.eoppimispalvelut.fi/ulapland/
Dieđut nákkáhalli birra
Korinna Korsström-Magga lea válmmaštuvvan dáidaga magisttarin Lappi universitehtas jagis 2008. Son lea bargan freelancer-dáiddabajásgeassin dutkan- ja oahpahanbargguin eandalii Sámis Davvi-Suomas.
Su dutkamuš ja dáiddalaš prošeavttat gusket árktalaš ja davvi kultuvrraid ja servošiid eallinfámu doarjuma dáiddavuđot doaimma bokte. Dál son bargá post doc -dutkin Koneen Säätiö ruhtadan ja Lappi universitehta dáidagiid dieđagotti hálddašan Rievdan – Muutos -prošeavttas.
Lassedieđut
Korinna Korsström-Magga, kkorsstr (at) ulapland.fi, tel. 040 574 9875
Publikašuvnna dieđut
Korinna Korsström-Magga: Boazoeallin – Reindeer Life. Exploring possibilities for decoloniality with community-based art education. Acta electronica Universitatis Lapponiensis 400. ISBN 978-952-337-473-7. ISSN 1796-6310.
Elektronalaš nákkosgirji gávdno čujuhusas:
https://urn.fi/URN:ISBN:978-952-337-473-7
|